Doktor Hatası Nedeniyle Tazminat Davası
Malpraktis Nedir?
Malpraktis, genel hatlarıyla doktorların tıbbi uygulamalarında hatalı davranış veya görev ihmali sonucu bir yaralanmaya ya da zarara yol açılması durumudur. Türk Tabipler Birliğinin Hekimlik Meslek Etiği Kuralları ‘nın “Hekimliğin Kötü Uygulanması (Malpractice) ” başlıklı 13. maddesinde şu tanıma yer verilmiştir:
“Bilgisizlik, deneyimsizlik ya da ilgisizlik nedeniyle bir hastanın zarar görmesi “hekimliğin kötü uygulaması” anlamına gelir.”
Doktor Hatası (Malpraktis) Nedeniyle Tazminat Davasının Şartları Nelerdir?
Doktorların, mesleki uygulamaları esnasında, hata, ihmal veya kusurları sonucunda hastaya zarar verdikleri malpraktis durumları ortaya çıkar ise, cezai sorumlulukları doğabilmektedir. Doktorlar, Türk Ceza Kanunu hükümleri gereği taksirli veya ihmali davranışlarından kaynaklı işledikleri hukuka aykırı fiillerden sorumlulardır.
Diğer taraftan, doktorun, malpraktis teşkil eden müdahaleleriyle zarar gören hasta ve koşulları varsa yakınları, hatalı tıbbi uygulama yüzünden uğradıkları maddi ve manevi zararın tazminini isteyebilirler. Burada doktorun hukuki sorumluluğu olduğundan bahsedilebilir. Doktor, sebep olduğu zararları şahsi mal varlığından gidermekle yükümlü tutulabilecektir. Bu itibarla, malpraktisten kaynaklanan maddi ve manevi zararlar sebebiyle tazminat davaları açılmakta ve uygulamada doktorun hukuki sorumluluğuna “tazminat sorumluluğu” da denilmektedir.
Doktorun sağlık hizmeti verirken kusurlu davranışları ile oluşan zararın giderilmesi hususu, hukuki sorumluluğu kapsamında olup, doktor-hasta arasındaki ilişki, uygulamadaki baskın görüşe göre “vekalet sözleşmesine” dayanmaktadır. Dolayısıyla, hasta-doktor ilişkisinden doğan tazminat taleplerinde, borçlar hukukunun vekâlet akdi hükümleri uygulama alanı bulacaktır. Bununla birlikte, doktor ile hasta arasında sözleşme ilişkisinin mevcut olmadığı durumlarda, doktorun sorumluluğu, haksız fiil hükümlerine göre değerlendirilir.
Doktorun hukuka aykırı tıbbi müdahalesi sonucu hastanın zarar görmesi halinde, tazminata hükmedilebilmesi için bazı şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Bu şartlar aşağıda belirtildiği gibidir:
- Doktorun tıbbi uygulama sırasında hukuka aykırı bir davranışının olması gerekmektedir. Bu davranış sözleşmenin ihlali şeklinde olabileceği gibi haksız fiil ya da vekâletsiz iş görme şeklinde de olabilir.
- Tıbbi müdahale sonucunda, hastada bir zarar meydana gelmiş olmalıdır.
- Zararın doktorun kusurundan kaynaklanmış olması gerekir.
- Son olarak, kusur ile hastada ortaya çıkan zarar arasında “illiyet bağı” olarak da tabir edilen neden-sonuç ilişkisi bulunmalıdır. Başka bir değişle, zarar doktorun kusurlu fiili nedeniyle meydana gelmiş olmalıdır.
Bu dört unsurun birlikte gerçekleşmesi halinde, doktorun tazminat sorumluluğu gündeme gelebilir. Buna karşılık, dört unsurdan birinin bile eksik olması durumunda, doktor hakkında tazminata hükmedilemeyecektir.
Burada önemle üzerinde durulması gereken husus, kusur kavramıdır. Çünkü, kusur yoksa doktorun sorumluluğundan bahsetmek de mümkün değildir. Örneğin, önlenmesi imkânsız olan bir sonuç sebebiyle doktorun kusurundan bahsedilemeyeceği için, bu gibi bir durumda doktorun sorumluluğu da gündeme gelemeyecektir.
Doktorun tazminat sorumluluğu için açılacak tazminat davalarında, kusur kavramı kadar, kusurun ispatlanması da oldukça önemlidir. Doktor ile hasta arasındaki ilişki, sözleşme ilişkisine dayanıyorsa, doktorun kusurlu olduğu farz edilir ve hasta, yalnızca uğradığı zarar ile sözleşmeye aykırılık arasında bir ilişki bulunduğunu ispatlamakla yükümlüdür. Eğer doktor ile hasta arasındaki ilişki sözleşmeye dayanmıyorsa, ilgili müdahale haksız fiil olarak nitelendirileceği için hasta, doktorun kusurunu da ispatlamak zorundadır. Dolayısıyla hasta-doktor arasındaki ilişkinin kaynağı, ispat konusu açısından oldukça farklı sonuçlara sebebiyet vermektedir. Bu nedenle kusura ilişkin tespitin dikkatle yapılması gerekmektedir.
Doktor hatası nedeniyle bir sağlık sorunu yaşıyorsanız, sözleşmenizin detaylarını bilmiyor ya da doktorun kusuru olup olmadığına dair bilgi sahibi değilseniz bizimle iletişime geçin. Anlaşmalı hekimlerimiz ve sağlık merkezlerimizle durumunuzu tahlil edip, hukuki süreç hakkında bilgilendirme yapabiliriz.
Doktor Hatası Nedeniyle Maddi Tazminat
Tıbbi malpraktis eylemi kapsamında açılan tazminat davalarında zararın ispat edilmesi hastaya (davacıya) düşmektedir. Ancak, zararın hakiki miktarını tayin etmek mümkün değilse, hâkim, takdir yetkisini kullanarak zararı belirleyecektir.
Hastanın tıbbi uygulama hatası sonucunda vefat etmesi halinde, defin masrafları, ölüm hemen meydana gelmemiş ise tedavi giderleri ile çalışmamaktan doğan zararlar istenebilecektir. Ölen kişiden sürekli ve düzenli olarak yardım gören kişiler, ölüm meydana gelmeseydi şartlara göre yardım devam edecekse, destekten yoksun kalma tazminatı talep edebileceklerdir.
Hastanın tıbbi uygulama hatası sonucunda fiziki zarara uğraması halinde ise, tedavi masrafları ile çalışma gücünün yok olmasından ve ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan zararlar talep edilebilecektir.
Doktor Hatası Nedeniyle Manevi Tazminat
Manevi zarar için kişinin sağlığında istenmeyen durumun gerçekleşmiş olması yeterlidir. Tıbbi malpraktis eylemi sebebiyle oluşan manevi tazminat ve zararın kapsamı ile ilgili madde hükmünde, hastanın ölümü halinde ailesinin de manevi tazminat talep edebileceği düzenlenmiştir. Hastanın veya gerekli şartlar gerçekleştiğinde ailesinin, hatalı tıbbi müdahaleden dolayı acı, elem, üzüntü çekmesi halinde, manevi tazminat olarak uygun miktarda paranın talep edilmesi mümkündür.
Doktor Hatası Nedeniyle Tazminat Davalarında Zamanaşımı
Doktor ile hasta arasındaki ilişkinin niteliği zamanaşımı süresi bakımından da farklılık yaratmaktadır. Eğer hasta-doktor ilişkisi bir sözleşmeye dayanıyorsa, sözleşmeden kaynaklanan talepler 5 yıllık zamanaşımına tabidir. Buna karşın, eğer hasta-doktor ilişkisi bir sözleşmeye dayanmıyorsa, haksız fiil hükümleri uygulanacağından, dava açma süresi 2 yıl ile sınırlıdır. Ancak malpraktis davalarında, kusurlu fiilin anlaşılma ve fark edilme süresi göz önünde bulundurularak, zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarih itibariyle 10 yıldır.
